Po raz kolejny jednym z najgorętszych tematów Konferencji Stron CITES są zagadnienia związane z ochroną słoni. Dziś, po całodniowych burzliwych obradach, odrzucono propozycje Tanzanii i Zambii dotyczące zgody na sprzedaż zapasów kości słoniowej oraz obniżenia statusu ochronnego populacji słoni z tych gatunków.
Pomimo że podczas 14 Konferencji Stron CITES w roku 2007 przyjęto decyzję o wstrzymaniu na 9 lat sprzedaży zapasów kości słoniowej przez państwa afrykańskie, dwa kraje, wykorzystując lukę w tekście tej decyzji, zgłosiły propozycję przeniesienia populacji z ich krajów z Załącznika I do Załącznika II CITES (co łagodziłoby obowiązujące wobec nich zasady dotyczące handlu). Jednocześnie zwróciły się o zgodę na sprzedaż do Japonii i Chin części zapasów kości słoniowej znajdującej się w ich rządowych magazynach.
Propozycje te spotkały się z silnym sprzeciwem wielu państw – w tym koalicji 23 krajów afrykańskich, w których występują słonie. Poparły je za to inne kraje – w tym kilka z Afryki południowej. Wnioskodawcy argumentowali, że zysk ze sprzedaży kości słoniowej przeznaczą na wzmocnienie ochrony słoni, w tym ograniczanie konfliktów między tymi zwierzętami a ludźmi. Przeciwnicy byli zdania, że podobnie jak w przeszłości, decyzje te przyczynią się do zwiększenia kłusownictwa. Tłumaczyli, że napędzanie handlu kością słoniową nie jest dobrą metodą na ograniczanie zagrożeń dla słoni, a jednorazowy dochód ze sprzedaży nie rozwiąże stałego problemu braku środków na działania ochronne. Wskazywali także na słabości w przestrzeganiu zasad CITES przez proponujące kraje i nie spełnienie przez nie kryteriów pozwalających na przeniesie populacji do załącznika o niższym reżymie ochronnym.
Propozycje Tanzanii, które były rozpatrywane na początku, zostały odrzucone w głosowaniu. W związku z tym Zambia wycofała swoją propozycję dotyczącą zgody na jednorazową sprzedaż i zgłosiła tylko wniosek o zmianę załącznika, w którym umieszczona jest ich krajowa populacja słoni. Ta propozycja została także odrzucona. Na końcu uczestnicy Konferencji zajęli się propozycją zgłoszoną przez Kongo, Kenię i szereg innych państw, by zlikwidować obecną lukę w decyzji Konferencji Stron z roku 2007 i jednoznacznie zapisać, iż do roku 2017 nie będą zgłaszane żadne propozycje dotyczące sprzedaży kości słoniowej ani zmniejszania statusu ochronnego poszczególnych populacji. To pozwoliłoby z jednej strony skupić się podczas kolejnych Konferencji Stron na innych gatunkach, a z drugiej – dałoby czas na zbadanie długotrwałych efektów poprzednich edycji CITES. Jednak także ta propozycja nie uzyskała wymaganej większości.
Temat słoni może jeszcze wrócić ostatniego dnia Konferencji, podczas posiedzenia plenarnego. Wydaje się jednak, że szanse na zmianę tych decyzji są niewielkie.
Andrzej Kepel
P.S.
25 marca, podczas posiedzenia plenarnego Konferencji, Tanzania i Zambia zwznowiły dyskusję nad propozycjami dotyczącymi obniżenia statusu ochronego ich krajowych populacji słonii. Jednak podczas głosowań propozycje te ponownie zostały odrzucone. Przyczyniło się do tego stanowisko UE, która wstrzymała się od głosu w tych sprawach.
25 marca, podczas posiedzenia plenarnego Konferencji, Tanzania i Zambia zwznowiły dyskusję nad propozycjami dotyczącymi obniżenia statusu ochronego ich krajowych populacji słonii. Jednak podczas głosowań propozycje te ponownie zostały odrzucone. Przyczyniło się do tego stanowisko UE, która wstrzymała się od głosu w tych sprawach.