Projekt reintrodukcji mieczyka błotnego w Wielkopolsce

Tworząc w okresie letnim barwny kobierzec utkany z zielonych traw i wielobarwnego kwiecia, w skład którego wchodzi wiele z najcenniejszych gatunków roślin Łąki Trzęślicowe stanowią jeden z najcenniejszych elementów w krajobrazie biokulturowym Polski. Ze względu na ich bogactwo florystyczne, a także podatność na zniekształcenia stanowią zarazem jeden z najbardziej zagrożonych elementów środowiska przyrodniczego w Europie. Pierwotnie stanowiły one ekstensywne użytki zielone. Obfitujące w kępkowe gatunki turzyc i traw, okresowo podtopione nie stanowiły one obiektu zainteresowania gospodarki. Stąd jako fragmenty najrzadziej koszone stały się one ostoją dla wielu roślin wymagających umiarkowanej presji człowieka. W związku z częstym traktowaniem takich środowisk jako nieużytki, stały się one celem dla planowej gospodarki łąkarskiej i melioracyjnej, co miało umożliwić uzyskanie intensywnych użytków zielonych. W ciągu kilkudziesięciu lat powierzchnia łąk o takim charakterze drastycznie spadła. Najpierw w związku z intensyfikacją uprawy, a w XXI wieku w związku z ich porzucaniem. To niebezpieczne zjawisko zostało zauważone przez przyrodników i to dzięki nim łąki trzęślicowe zostały objęte ochroną w ramach sieci Natura 2000, a następnie celem zapewnienia ich aktywnej ochrony weszły w skład łąk objętych dopłatami z tytułu pakietów rolno-środowiskowych.

Mieczyk błotny jest barwną rośliną kwiatową silnie związaną z obszarami umiarkowanej gospodarki człowieka. Jeszcze w dziewiętnastym wieku był gatunkiem spotykanym zarówno w południowej jak i północnej części kraju gdzie pojawiał się na terenie wilgotnych i świeżych łąk oraz świetlistych drzewostanów dębowych i sosnowych. Zagospodarowanie lasów oraz intensyfikacja gospodarki łąkarskiej, a następnie zarzucanie użytkowania okresowo podmokłych łąk trzęślicowych doprowadziło do sytuacji gdy gatunek ten, na krótki okres czasu został uznany za wymarły. Odnaleziono go ponownie, w obrębie jednej tylko łąki w Masywie Ślęży. Stało się to przyczynkiem dla pierwszego udanego projektu reintrodukcji tego gatunku w oparciu o osobniki namnożone z garstki ocalałych w naturze osobników. Sukces ten stał się przyczynkiem do rozpoczęcia niniejszego projektu, który to ma przywrócić gatunek ten Kujawom i Wielkopolsce, a zarazem zapZewnić pełniejszą ochronę łąk trzęślicowych w tej części kraju. Dzięki szerokiemu podejściu do problemu ochrony przyrody  naszymi działaniami obejmiemy nie tylko sam gatunek ale też środowisko jego życia.

DSC 0043

Mieczyk błotny w naszym projekcie jest zarówno celem samym w sobie z racji zwiększenia zasięgu jego występowania w obrębie kraju jak i środkiem dla uzyskania pełniejszej ochrony łąk zmiennowilgotnych na terenie kraju. W przypadku łąk trzęślicowych, ale też większości półnaturalnych siedlisk nieleśnych koniecznym czynnikiem dla ich przetrwania jest gospodarka człowieka. Nie intensywna, maszynowa, a ta najbardziej tradycyjna - jedyna możliwa w często podmokłym terenie. Tam gdzie nie poradzi sobie żaden pojazd powraca człowiek z wydającymi się dziś przeżytkiem kosą, grabiami, sekatorem. Odkrzaczając, kosząc i usuwając roślinność nie tylko gwarantujemy dalsze istnienie cennych siedlisk ale i stajemy się czynnymi obrońcami związanych z nimi gatunków roślin. W walce o przetrwanie tychże środowisk naszym sprzymierzeńcem staje się sama natura jak wspomniane wcześniej bóbr oraz różne gatunki trzmieli, pszczół, motyli. Dzięki ich pomocy będziemy mogli z większym optymizmem spojrzeć na cel jakim są zachowanie łąk trzęślicowych oraz związanych z nimi gatunków roślin dla przyszłych pokoleń.

Cel projektu:

  • reintrodukcja mieczyka błotnego (Gladiolus palustris) na wybrane powierzchnie łąk trzęślicowych w województwie kujawsko-pomorskim i wielkopolskim

Działania:

  • aktywna ochrona siedlisk nieleśnych celem uzyskania ich możliwie najlepszego stanu zachowania
  • pomoc w utrzymaniu użytkowanych płatów łąk oraz w zagospodarowaniu fragmentów zniekształconych: odkrzaczenie i usunięcie pozostałości nalotu drzew, zarośli wierzbowych i dzikiego bzu czarnego, usuwanie agregacji gatunków inwazyjnych i ekspansywnych, wykonywanie koszenia
  • wzbogacenie zubożałych płatów łąk i muraw w gatunki pospolite na terenie kraju w oparciu o nasiona z terenów przyległych
  • wprowadzenie i opiekę nad młodymi osobnikami mieczyka błotnego
  • stworzenie warunków dla bytowania zapylaczy, rozmieszczenie schronień dla trzmieli i dzikich pszczołowatych
  • wsparcie merytoryczne odnośnie możliwości przystąpienia do pakietów rolno-środowiskowych

W ramach wspomnianych wyżej działań opieką obejmujemy nie tylko sam gatunek, ale i ogół roślin i zwierząt zamieszkujących łąki trzęślicowe i inne siedliska jego występowania. Celem ich przybliżenia, zostały one pokazane na wydanym w 2013 roku kalendarzu. Poniżej znaleźć można zdjęcia, wraz z opisem poszczególnych organizmów oraz obiektów.

 

zakładka

sponsorzy

 

POIS.05.01.00-00-329/10

Całkowita wartość projektu: 1064589,70 zł