„Salamandra” w Katarze
W marcu br. w Doha - stolicy Kataru - odbyła się 15. Konferencja Stron Konwencji o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem. Uczestniczyło w niej aktywnie dwóch przedstawicieli „Salamandry”. Nasze Towarzystwo koordynowało także udział w Konferencji delegacji organizacji z Europy Środkowej i Wschodniej, skupionych w sieci CEEweb for Biodiversity.
Ceremonia otwarcia konferencji stron CITES w Katarze
Fot. Andrzej Kepel
Jako trzy główne cele na tę Konferencję „Salamandra” postawiła sobie:
- niedopuszczenie do wykreślenia rysia rudego z Załącznika II CITES, gdyż spowodowałoby to zagrożenie dla innych gatunków rysi (w tym euroazjatyckiego), trudnych do odróżnienia od rysia rudego na podstawie fragmentów futra;
- niedopuszczenie do przeniesienia populacji słoni z Tanzanii i Zambii z Załącznika I do Załącznika II i do wydania zezwolenia na jednorazową sprzedaż zapasów kości słoniowej z tych krajów, gdyż podobne wcześniejsze decyzje spowodowały drastyczny wzrost kłusownictwa i nielegalnego handlu tym surowcem, który obejmuje obecnie także wspomniane dwa kraje;
- wsparcie rezolucji CITES dotyczącej handlu internetowego okazami gatunków chronionych, jednoznacznie rekomendującej krajom uwzględnienie tego problemu w przepisach krajowych i powoływanie specjalnych jednostek policji (lub innych służb) zwalczających przestępczość związaną z tą działalnością.
Wszystkie te trzy cele zostały osiągnięte zgodnie z założeniami, a nasze działania lobbingowe znacząco się do tego przyczyniły (co najmniej w jednym przypadku były prawdopodobnie decydujące). Niestety, w przypadku innych propozycji, które wspieraliśmy, nie udało się osiągnąć tak dobrych wyników. Niedźwiedzie polarne ani tuńczyki błękitnopłetwe nie zostały wpisane do Załącznika I CITES. Nie udało się też objąć ochroną siedmiu gatunków rekinów ani koralowców czerwonych.
W Katarze podjęto jeszcze kilka innych, istotnych decyzji. Np. dodano do załączników kilka gatunków płazów i gadów, jeden gatunek chrząszcza oraz dziewięć gatunków roślin. Dwa dalsze gatunki roślin przeniesiono z Załącznika II do I. Podjęto też kilka decyzji o obniżeniu statusu ochronnego lub całkowitym wykreśleniu gatunku z Załączników (w wyniku poprawy stanu jego ochrony lub uznania za całkowicie wymarły). Istotne decyzje dotyczyły także ogólnych zasad funkcjonowania CITES. Bardziej szczegółowe informacje o przebiegu tej Konferencji można znaleźć w internetowych aktualnościach „Salamandry”.
Andrzej Kepel
Projekt ochrony popielicy - kontynuacja
Fot. Mirosław Jurczyszyn
Trwają prace zmierzające do podpisania umowy dotacyjnej na dofinansowanie III etapu projektu reintrodukcji popielicy w Polsce Zachodniej. W grudniu zeszłego roku otrzymaliśmy potwierdzenie wygrania konkursu. Projekt ma być współfinansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w ramach V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Obecnie kończymy kompletowanie dokumentacji (w tym niezbędnych zgód) i mamy nadzieję, że już wkrótce zaczniemy pierwsze prace terenowe. W ramach tego etapu projektu zostanie utworzona nowa populacja popielicy w buczynach Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. O postępach projektu będziemy informować na bieżąco na łamach Magazynu i na naszej stronie internetowej.
Mirosław Jurczyszyn
Radosław Dzięciołowski
Jak policzyć Internet?
PTOP „Salamandra” już od kilku lat monitoruje handel chronionymi gatunkami, prowadzony w Internecie. Zaczynaliśmy w Polsce, ale obecnie nasza metoda szacowania skali zjawiska stosowana jest coraz szerzej.
W roku 2009 pracownicy „Salamandry” już po raz czwarty przeprowadzili badania polskich serwisów internetowych w celu oszacowania skali handlu zwierzętami z gatunków chronionych na podstawie CITES i przepisów Unii Europejskiej. W opublikowanym pod koniec roku krajowym raporcie1 ukazano istotne zmiany, jakie zaszły w ciągu ostatnich pięciu lat w tym handlu w naszym kraju. Główny ciężar obrotu przesunął się z serwisów aukcyjnych na fora tematyczne. Średnio, liczba ofert sprzedaży chronionych gatunków zwierząt obecnych każdego dnia na polskich stronach internetowych rośnie o prawie 70% rocznie. W roku 2009 każdego dnia można było spotkać przeciętnie ponad 3000 takich ofert, o łącznej wartości ponad 654 tys. €.
W roku 2009 międzynarodowa organizacja CEEweb for Biodiversity postanowiła po raz drugi wykorzystać metodę „Salamandry” także w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej - tym razem w Bułgarii, Czechach, Rumunii, na Słowacji i Ukrainie. Nasze Towarzystwo koordynowało te badania. Raport2 przedstawiający wyniki tego monitoringu został po raz pierwszy podany do publicznej wiadomości podczas 15. Konferencji Stron CITES w Katarze, gdzie spotkał się z dużym zainteresowaniem. Wynika z niego, że w naszej części Europy Polska zdecydowanie dominuje, jeśli chodzi o skalę tego handlu.
W roku 2009 po raz pierwszy metodę „Salamandry” zastosowano także poza naszym kontynentem. Kanadyjska organizacja CATCA (Campaigns Against The Cruelty to Animals) przeprowadziła za jej pomocą badanie handlu zwierzętami w Ekwadorze, uzyskując bardzo interesujące wyniki - między innymi dotyczące handlu gatunkami rodzimymi dla tego kraju. Raport3 z tego monitoringu także został zaprezentowany podczas Konferencji w Katarze.
Andrzej Kepel
NATURA na teście
Zwycięzcy etapu wojewódzkiego Konkursu Przyrodniczego dla Uczniów Gimnazjów i Szkół Podstawowych - (od lewej) Adrian Szwedziak (I miejsce), Mikołaj Masłowski (II miejsce), Jakub Sobczak (III miejsce)
Fot. Joanna Strzelczyk
W roku szkolnym 2009/2010 tematyka konkursów przyrodniczych, organizowanych od kilkunastu lat przez PTOP „Salamandra”, nawiązywała do sieci Natura 2000. Pragnęliśmy w ten sposób przybliżyć uczniom problematykę związaną z tym tematem. Tradycyjnie już przeprowadziliśmy dwie imprezy - Konkurs Przyrodniczy dla Uczniów Gimnazjów i Szkół Podstawowych „Gatunki zwierząt chronione w ramach sieci Natura 2000” oraz Konkurs Przyrodniczy dla Uczniów Szkół Średnich „Siedliska leśne chronione w ramach sieci Natura 2000”. Uczniowie, którzy rozwiązali najlepiej testy etapów wstępnych, wzięli udział w wiosennych rozgrywkach finałowych. W gościnnych i od lat przyjaznych naszemu Towarzystwu progach Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 4 w Poznaniu odbył się etap wojewódzki konkursu dla gimnazjów i szkół podstawowych (20 marca br.) oraz etap ponadwojewódzki konkursu dla szkół średnich, obejmującego aż trzy województwa - wielkopolskie, zachodniopomorskie i kujawsko-pomorskie (27 marca br.). Uczestnicy odpowiadali zarówno na pytania teoretyczne, jak i dotyczące praktycznej wiedzy - rozpoznawali gatunki na podstawie zdjęć, tropów, głosów i fragmentów roślin. Dodatkowo, 15 maja odbył się w Świebodzinie tzw. „finał finałów” (etap ponadwojewódzki), w którym wzięło udział po ok. 20 najlepszych uczestników konkursu dla gimnazjów i szkół podstawowych organizowanego przez „Salamandrę” oraz Klub Przyrodników. Laureaci wszystkich imprez finałowych wykazali się jak zwykle bardzo dużą wiedzą pozaszkolną. Listę oraz podziękowania dla osób oraz instytucji, które wsparły organizację imprez, zamieściliśmy na naszej stronie internetowej - www.salamandra.org.pl/konkursy. Serdecznie zapraszamy do udziału w przyszłorocznych potyczkach! Mamy nadzieję, że dzięki nim liczba młodych znawców naszej rodzimej przyrody wzrasta. Taki jest ich główny cel.
Ewa Olejnik
Krajowa współpraca na rzecz CITES
W dniach 6 i 7 maja 2010 r. odbyło się kolejne spotkanie Grupy Roboczej ds. CITES - krajowej platformy współpracy na rzecz przestrzegania ochrony zagrożonych gatunków poprzez regulację handlu nimi. Grupa działa pod patronatem Państwowej Rady Ochrony Przyrody, a spotkanie zorganizowało PTOP „Salamandra”.
Spotkanie Grupy Robiczej ds. CITES
Fot. Borys Kala
Omówiono m.in. znaczenie, jakie dla polskich organów mają ostatnie decyzje 15. Konferencji Stron CITES. Poinformowano o obserwowanych trendach w nielegalnym obrocie chronionymi gatunkami i rozważono priorytety działań egzekucyjnych. Dużo uwagi poświęcono skali i skutkom rozwoju handlu internetowego.
Podczas obrad Państwowa Rada Ochrony Przyrody przekazała pracownikom Ministerstwa Środowiska oraz PTOP „Salamandra”, którzy uczestniczyli w Konferencji Stron w Katarze, figurki słoni, jako podziękowanie za aktywne, bardzo merytoryczne i skuteczne działania na rzecz zapobieżenia niekorzystnym decyzjom i wspieranie decyzji proprzyrodniczych. Decyzje te dotyczyły m.in. ochrony rysi, słoni afrykańskich oraz handlu internetowego.
Andrzej Kepel
Więcej artykułów…
Aktualny numer: 2/2023
