Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”
 

„Nie przypuszczaliśmy, że zwiedzanie lasu może być takie ciekawe!”

Zaciekawienie przyrodą to najlepsza droga do rozbudzenia chęci jej ochrony

Zaciekawienie przyrodą to najlepsza droga do rozbudzenia chęci jej ochrony

Tytułowy cytat to komentarz jednego z uczniów poznańskiej szkoły ponadgimnazjalnej uczestniczących w prowadzonych przez biologów z PTOP „Salamandra” zajęciach przyrodniczo-edukacyjnych w rezerwacie „Meteoryt Morasko”.

O tym unikatowym miejscu pisaliśmy już nie raz. Zagospodarowanie edukacyjne rezerwatu to pierwsze duże przedsięwzięcie „Salamandry”, które realizujemy nieprzerwanie do dziś. Jednym z jego elementów są zajęcia dla uczniów (głównie z Poznania i okolic). Każdego roku przeprowadzamy ich około 50. Dzięki finansowaniu przez Urząd Miasta Poznania oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu od kilku lat istnieje możliwość nieodpłatnego uczestnictwa w zajęciach. Cieszą się one bardzo dużym zainteresowaniem. Teren rezerwatu jest na tyle urozmaicony przyrodniczo, że w trakcie zajęć młodzież może utrwalać wiedzę wyniesioną ze szkoły i wzbogacać ją o nowe ciekawostki ze świata zwierząt i roślin. Bogactwo przyrody w Rezerwacie budzi zachwyt i zadziwienie uczniów, wyrażone w tytułowej wypowiedzi.

Ewa Olejnik
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Jaki to ptak, jaki to ssak?

Najmłodszy laureat tegorocznych konkursów przyrodniczych i zarazem zdobywca II miejsca w etapie wojewódzkim konkursu „Ptaki Polski” – Maksymilian Jawień wraz z tatą – oraz zwyciężczyni tego etapu – Maja Witoszyńska razem z nauczycielką

Najmłodszy laureat tegorocznych konkursów przyrodniczych i zarazem zdobywca II miejsca w etapie wojewódzkim konkursu „Ptaki Polski” – Maksymilian Jawień wraz z tatą – oraz zwyciężczyni tego etapu – Maja Witoszyńska razem z nauczycielką
Fot. Joanna Strzelczyk

Zgłębianie tajników naszej przyrody to pierwszy krok do jej ochrony. Dlatego „Salamandra” od 23 lat organizuje dla uczniów z Wielkopolski konkursy przyrodnicze mobilizujące młodzież do poszerzania wiedzy przyrodniczej.

W tym roku szkolnym (2016/2017) konkursy dotyczyły zwierząt. Były to: Konkurs Przyrodniczy dla Uczniów Gimnazjów i Szkół Podstawowych „Ptaki Polski” oraz Konkurs Przyrodniczy dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych „Ssaki Polski”. W imprezach wzięło udział w sumie ponad trzy tysiące uczniów. Etapy wojewódzkie odbyły się 25 marca i 22 kwietnia. Etap dodatkowy, ponadwojewódzki, w którym co roku uczestniczą laureaci konkursów organizowanych przez „Salamandrę” i Klub Przyrodników, przeprowadzono 13 maja w Poznaniu. Nagrodą dla wszystkich uczestników tych zmagań była wycieczka do rezerwatu „Meteoryt Morasko”.

Mimo że konkursy skierowane są głównie do starszych uczniów (gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne), uczniowie ze szkół podstawowych również mogą wziąć w nich udział. W tym roku wśród laureatów konkursu „Ptaki Polski” znalazł się nawet trzecioklasista, pasjonat przyrody Maksymilian Jawień z Zespołu Szkół Zakonu Pijarów w Poznaniu, który w etapie wojewódzkim zajął II miejsce, a w etapie ponadwojewódzkim zakwalifikował się do finału.

Serdecznie gratulujemy wszystkim zwycięzcom i bardzo się cieszymy z niesłabnącego zapału wielu nauczycieli do pracy z uczniami przy przygotowaniach do naszych konkursów. Dziękujemy też osobom i instytucjom, które wsparły nas przy organizacji obu imprez finansowo, rzeczowo oraz własną pracą.

Z nazwiskami laureatów etapów wojewódzkich i ponadwojewódzkich oraz listą sponsorów konkursów można się zapoznać na naszej stronie internetowej

Ewa Olejnik
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

W Koalicji dla ratowania polskich rzek

Od ponad roku obserwuje się wzmożoną działalność lobbingową środowisk hydrotechnicznych, widzących szanse na duży zarobek przy kanalizacji polskich cieków. Wbrew ogólnoświatowej i europejskiej tendencji, popartej wiedzą i ekonomią, postulują one wzmożoną regulację i zwiększanie parametrów żeglowności Wisły, Odry i niektórych innych rzek. Aby skuteczniej stawiać czoła tej ofensywie, organizacje zainteresowane ochroną przyrody i racjonalną gospodarką wodną (w tym PTOP „Salamandra”) zawiązały Koalicję Ratujmy Rzeki.

Według Koalicji rozwój masowej żeglugi towarowej na rzekach Polski jest nieracjonalny z powodów ekonomicznych i ekologicznych. Koalicjanci są zgodni, że inwestowanie dziesiątek miliardów złotych ze środków budżetowych i wspólnotowych na nieefektywną i szkodliwą środowiskowo budowę śródlądowych dróg wodnych jest nieuzasadnione – w szczególności wobec znacznego potencjału przewozowego polskich kolei, gotowych do przejęcia nowych ładunków i niegenerujących istotnych, negatywnych skutków dla środowiska. Opowiadają się natomiast za rozwojem żeglugi opartej na zasadzie „dostosowywania łodzi do rzek”, takiej, która służy turystyce i rekreacji, a więc jest szansą dla odrzańskich i wiślanych gmin. Także ochrona przeciwpowodziowa powinna być prowadzona w zgodzie z najlepszą współczesną wiedzą, z uwzględnieniem potrzeb ochrony przyrody. Odsuwanie wałów od cieków, unikanie zabudowy dolin rzecznych, poldery zalewowe, mała retencja – to metody racjonalne, stosunkowo tanie i powszechnie znane, które jednak z wielkim trudem przebijają się do świadomości rządzących. Wielu samorządowców, a nawet przedstawicieli władz centralnych wciąż wierzy, że powodziom zapobiegną wielkie tamy, wielofunkcyjne zbiorniki i betonowanie koryt rzecznych. Koalicja ma zamiar docierać ze współczesną wiedzą do świadomości społecznej i decydentów.

Andrzej Kepel
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

INICJATORY 2016 dla „Salamandry”

Z przyjemnością informujemy, że Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra” zostało uhonorowane nagrodą INICJATORY, przyznawaną przez Miasto Poznań najlepszym projektom realizowanym na rzecz Poznania i jego mieszkańców.

„Salamandra” zgłosiła do Konkursu przedsięwzięcie zatytułowane „Udostępnienie edukacyjne i turystyczne rezerwatu Meteoryt Morasko”. Inicjatywa, którą objęło zgłoszenie, dotyczyła działań przeprowadzonych w latach 2015 i 2016. Zrealizowano w tym czasie kompleksowy remont pomostów i barierek, wymieniono wszystkie tablice edukacyjne na nowoczesne, kolorowe, z atrakcyjnymi ilustracjami opisującymi walory rezerwatu. Równolegle Towarzystwo prowadziło działania edukacyjne dla dzieci i młodzieży, głównie z Poznania. Zadania składające się na zgłaszaną inicjatywę były wykonywane przy współpracy, wsparciu lub za zgodą różnych instytucji, w tym w szczególności: Nadleśnictwa Łopuchówko, Instytutu Geologii i Instytutu Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polskiego Towarzystwa Meteorytowego, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu oraz Miasta Poznań.

W konkursie startować mogły organizacje pozarządowe, grupy nieformalne i lokalne inicjatywy społeczne. Mogły to być inicjatywy zarówno wieloletnie, jak i krótsze, nawet jednodniowe przedsięwzięcia. Realizacja danego projektu musiała przebiegać (częściowo lub w całości) w 2016 r. Projekty można było zgłaszać w kategoriach: EDUKACJA, KULTURA, SPORT, ŚRODOWISKO i ZDROWIE.

W skład Kapituły Konkursowej, która oceniała zgłoszone przedsięwzięcia, weszli przedstawiciele lokalnych mediów i Urzędu Miasta Poznania. Uroczysta gala wręczania nagród odbyła się 24 maja br. w poznańskim Teatrze Muzycznym.

Ewa Olejnik
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

„Salamandra” na Madagaskarze

Czasami warto spojrzeć poza własne podwórko i zrobić tam coś dobrego. Polacy przyczyniają się do niszczenia przyrody nie tylko w kraju. W naszych sklepach oferowane są produkty z drewna nielegalnie wycinanych drzew – także tych egzotycznych i zagrożonych. W Internecie i na różnych giełdach można nabyć zwierzęta przemycane z krajów tropikalnych. Gdy więc poproszono, by PTOP „Salamandra” pomogło w przebadaniu i objęciu ochroną ocalałej enklawy przyrodniczej na Madagaskarze, nie wahaliśmy się długo.

Przyroda Madagaskaru znika w oczach. Kraj słynący z ogromnej różnorodności biologicznej w szybkim tempie traci swoje naturalne zasoby. W chwili gdy ten numer Magazynu oddawany jest do druku (czerwiec 2017), dwoje naszych specjalistów uczestniczy w międzynarodowej wyprawie naukowej na tę wyspę. Ma ona na celu zinwentaryzowanie wartości przyrodniczych płatu lasu pierwotnego, który skutecznie ukrył się przed ludzką zachłannością w zapomnianej dolinie. Zadaniem Marty i Andrzeja Kepelów z „Salamandry” będzie zbadanie składu gatunkowego nietoperzy, porostów i mszaków tego lasu. W oznaczaniu zebranego materiału pomagać będą także eksperci z kilku polskich uczelni. Efektem całej ekspedycji ma być zaplanowanie i doprowadzenie do prawnej ochrony tego terenu oraz uratowanie go przed wycięciem i wypaleniem.

Przyrodnicy z „Salamandry” biorą udział w wyprawie nieodpłatnie. Koszty ich przelotu pokryła koordynująca to przedsięwzięcie amerykańsko-malgaska stacja badawcza Centrum ValBio. Aby zapewnić odpowiedni sprzęt do badań (którego część zostanie przekazana malgaskim przyrodnikom uczestniczącym w wyprawie), przeprowadziliśmy społeczną zbiórkę za pośrednictwem portalu OdpalProjekt.pl, którą wsparło kilkudziesięciu miłośników przyrody z całego kraju. Do niezbędnych zakupów znacząco dołożyły się także Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA oraz Biuro Badań, Monitoringu i Ochrony Przyrody „EcoFalk” Michał Falkowski, a producenci i dystrybutorzy urządzeń specjalistycznych – firmy: Animal Sound Labs, ECOTONE Goc, Iliszko, Meissner sp. j., Allflex Polska sp. z o.o. i KESTREL Jacek Betleja – przekazali część sprzętu, na resztę zaś udzielili znacznych rabatów przy zakupach. Kilkoro polskich chiropterologów pożyczyło także własny sprzęt. Dziękujemy! Będziemy informować o wynikach wyprawy.

Redakcja

Wybór numeru

Aktualny numer: 2/2023