Europejskie sympozjum chiropterologiczne
W dniach 23-27 sierpnia 1999 r. odbyło się ósme europejskie sympozjum poświęcone badaniom i ochronie nietoperzy (VIIIth European Bat Research Symposium). Tym razem zaszczyt zorganizowania tej imprezy przypadł Polsce. Sympozjum miało miejsce w Krakowie, a głównym organizatorem było Centrum Informacji Chiropterologicznej przy Instytucie Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk. W VIII EBRS uczestniczyło 7 członków PTOP „Salamandra” prezentując łącznie 6 wystąpień.
Sala plenarna VIII EBRS
Fot. Andrzej Kepel
Bezpośrednio po Sympozjum (28-30 sierpnia) odbyły się w Pieninach IV Europejskie Warsztaty Detektorowe. Pod tą nazwą kryje się spotkanie specjalistów z całej Europy, zajmujących się badaniem nietoperzy przy pomocy specjalnych detektorów, zamieniających wydawane przez te zwierzęta ultradźwięki w głosy słyszalne przez człowieka. Organizatorem imprezy było Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”.
Po raz pierwszy Warsztaty odbyły się w Polsce. Składały się one z 2 części - nocnych badań terenowych oraz odbywających się za dnia sesji referatowych i praktycznych zajęć mających na celu wymianę doświadczeń. Dzięki wspaniałej przyrodzie Pienińskiego Parku Narodowego (m.in. kilkanaście gatunków nietoperzy), sprzyjającej pogodzie oraz doskonałej organizacji, warsztaty były niezwykle udane. Uczestniczyło w nich m.in. 2 przedstawicieli „Salamandry” - z Poznania i Szczecina.
Redakcja
Obóz nietoperzowy w Owczarach
Karlik malutki złowiony podczas badań w Starkowie
Fot. Andrzej Kepel
Jakkolwiek Ziemia Lubuska kryje pod swą powierzchnią największe polskie zimowisko nietoperzy (rezerwaty „Nietoperek” i „Nietoperek II” w Międzyrzeckim Rejonie Umocnionym), to o letniej faunie nietoperzy zamieszkujących ten teren wiadomo niewiele. W tym roku zorganizowaliśmy obóz chiropterologiczny, którego celem było wstępne rozpoznanie pod względem nietoperzowym powiatu Słubice. Gościny młodym badaczom nietoperzy z „Salamandry” udzieliło „Muzeum Łąki” w Owczarach, prowadzone przez Lubuski Klub Przyrodników (dziękujemy).
W obozie prowadzonym przez kierownika programu ochrony nietoperzy - Radosława Dzięciołowskiego, uczestniczyli członkowie „Salamandy” z Poznania, Szczecina, Warszawy, Obornik Wlkp. i Piły.
Badania nietoperzy prowadzono różnymi metodami - od penetracji strychów, przez odłowy w specjalne sieci i nocne poszukiwania przy pomocy detektora ultrasonicznego (wykrywającego wydawane przez nietoperze ultradźwięki), po wieczorne obserwacje kościołów i innych budowli, z których te zwierzęta mogłyby wylatywać.
Udało się zlokalizować kilka stanowisk różnych gatunków nietoperzy, w tym sporą kolonię karlików malutkich (Pipistrellus pipistrellus) w Starkowie koło Rzepina.
Redakcja
Trwają jesienne przeloty nietoperzy
Zaczęła się jesień, a wraz z nią okres migracji nietoperzy, które przemieszczają się z terenów letniego żerowania i rozrodu do miejsc zimowania. Jak co roku, możemy w tym czasie spotkać pojedyncze nietoperze lub ich grupy przebywające w różnych „dziwnych miejscach” naszych domostw - np. na klatkach schodowych, w skrzynkach z licznikami energetycznymi, w wywietrznikach, za okiennicami itp. Są to zazwyczaj te gatunki, które podejmują dalekie wędrówki (podobnie jak ptaki) z obszarów letniego żerowania na zimowiska. Za dnia muszą na nieznanym sobie terenie znaleźć jakieś przytulne i bezpieczne miejsce, gdzie nie znajdą ich dzienne drapieżniki. Niektóre z nich próbują szczęścia właśnie w naszych domach, wywołując czasem zabobonny strach i panikę.
Czas jesiennych wędrówek nietoperzy to okres, w którym otrzymujemy dużo zgłoszeń od ludzi, którzy nie wiedzą co zrobić z nietypowymi skrzydlatymi gośćmi. Do tej pory mieliśmy już okazję ratować nocki rude (Myotis daubentonii), mopki (Barbastella barbastellus), mroczki późne (Eptesicus serotinus), a także jednego mroczka posrebrzanego (Vespertilio murinus) - gatunek spotykany w miastach najczęściej właśnie podczas jesiennych migracji.
Redakcja
Obóz w Mikuszewie
W dniach 6 - 16 sierpnia 1999 roku w Międzynarodowym Domu Spotkań Młodzieży w Mikuszewie odbył się ekologiczny obóz integracyjny. Wzięła w nim udział młodzież z Niemiec, Litwy, Czech i Polski. Oprócz programu turystyczno-rekreacyjnego zadaniem uczestników były prace porządkowe w parku należącym do pałacu, w którym znajduje się Dom Spotkań.
Korzystając z okazji, uczestnicząca w obozie grupa chiropterologów z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salmandra” w składzie: Agnieszka Szubert, Maciej Łochyński i Andrzej Gawlak, przeprowadziła wstępne rozpoznania fauny nietoperzy Mikuszewa i okolic.
Informacji o tych zwierzętach szukano rozpytując mieszkańców okolic i leśniczych, kontrolowano stare szopy, strychy, chlewy i leśniczówki. Nocą odławiano nietoperze w sieci i nasłuchiwano ich odgłosów za pomocą detektorów ultrasonicznych.
Wynikiem kilkudniowych prac było stwierdzenie obecności 1 kolonii rozrodczej (ok. 20 osobników) gacka brunatnego (Plecotus auritus) i 2 kolonii karlika większego (Pipistrellus nathusii). Udało się także odłowić w sieci 1 mroczka późnego (Eptesicus serotinus), a także zarejestrowano liczne przeloty borowców wielkich (Nyctalus noctula). Badania będą kontynuowane w następnych latach i rozszerzane o nowe tereny.
Redakcja
Ochrona nietoperzy w Szczecinie
Nocek Natterera w bezpiecznym schronie w Szczecinie Zdrojach
Fot. Andrzej Kepel
Szczecińscy Chiropterolodzy z „Salamandry” rozpoczęli program ochrony zimowisk nietoperzy w tym mieście. Na razie udało się zabezpieczyć specjalnymi kratami pierwszy z poniemieckich schronów stanowiący ważne schronienie tych zwierząt. Projekt jest prowadzony wspólnie z Polskim Towarzystwem Przyjaciół Przyrody „pro Natura” i niemiecką organizacją Euronatur, a finansowany przez Federalne Ministerstwo Ochrony Środowiska, Przyrody i Bezpieczeństwa Atomowego Niemiec.
Redakcja
Więcej artykułów…
Aktualny numer: 2/2023
