3 czerwca 2007 r. w Hadze (Holandia) rozpoczęło się 14 spotkanie Konferencji Stron Konwencji o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (CITES). Spotkanie potrawa 2 tygodnie. Wszystko wskazuje na to, że dyskusje będą szczególnie gorące i trudne. W tym roku wśród tematów, które mają być rozstrzygnięte, znalazło się wiele takich, które budzą duże emocje. Część z nich dotyczy bezpośrednio Polski.

Podczas dyskusji Komitetu Stałego nad propozycją uznawania Chin za partnera w handlu kością słoniową, organizacje pozarządowe, mimo że zgłaszały się, by przedstawić dane na temat nielegalnego handlu w Chinach, nie zostały dopuszczone do głosu. Fot. Andrzej Kepel

Niemcy, w imieniu Unii Europejskiej, zgłosiły między innymi propozycję włączenia do Załącznika II CITES węgorza europejskiego. Jest to gatunek, który znajduje się w krytycznej sytuacji. W związku z wielkim popytem na larwy węgorza, są one w wielkich ilościach odławiane po dopłynięciu z Morza Sargassowego, gdzie się wykluły, do ujść europejskich rzek. Odłowiony narybek nie trafia jednak jako materiał zarybieniowy do europejskich jezior i rzek, lecz bezpośrednio na stoły w Hiszpanii, Francji i różnych krajach Azji, albo do hodowli (głównie w Chinach), z których po podhodowaniu do stadiów dorosłych węgorze te także trafiają na stoły na całym świecie. Spowodowało to, że obecnie w ujściach europejskich rzek udaje się odłowić zaledwie 1-5% tej ilości larw węgorzy, jaką łapano pod koniec lat 70. ubiegłego wieku. Wg naukowców, jeśli nie podejmie się intensywnych działań ochronnych, w ciągu 10-15 lat gatunek ten może wyginąć zupełnie. Objęcie go ochroną w ramach CITES umożliwi ograniczenie odłowów komercyjnych i regulowanie handlu.

Wśród szczególnie interesujących projektów decyzji i rezolucji, znalazły się:

• propozycja wyłączenia rysia rudego (gatunek amerykański) spod ochrony CITES;
• propozycja włączenia kilku kolejnych gatunków ryb morskich do załączników CITES (w tym kilku gatunków rekinów, ryb pił i Pterapogon kauderni - niewielkiej ryby wykorzystywanej masowo w akwarystyce;
• propozycja objęcia przepisami CITES (załącznik II) koralowców czerwonych i różowych;
• propozycja wprowadzenia 20-letniego moratorium na handel kością słoniową; propozycja decyzji dotyczącej handlu zagrożonymi gatunkami w Internecie;
• propozycja rezolucji dotyczącej uwzględniania zagadnień dotyczących zwalczania ubóstwa przy podejmowaniu decyzji związanych z CITES;
• kilka propozycji dotyczących ograniczenia handlu niektórymi gatunkami drzew tropikalnych.

W Konferencji uczestniczy 2 przedstawicieli PTOP „Salamandra” na prawach obserwatorów. Podobnie jak inne organizacje pozarządowe obecne na konferencji, przedstawiciele „Salamandry” starają się prowadzić wśród delegatów z poszczególnych państw akcję lobbingową na rzecz decyzji korzystnych dla przyrody. Podczas tego spotkania Konferencji Stron „Salamandra” zaangażowała się przede wszystkim w działania na rzecz odrzucenia propozycji dotyczącej wyłączenia rysia rudego z CITES. Ze względu na duże trudności w rozpoznawaniu gatunków rysi wyłącznie na podstawie wzoru na futrze, jesteśmy przekonani, że wyłączenie rysia rudego spod ochrony, spowoduje wzrost zagrożenia dla pozostałych gatunków rysi – w tym euroazjatyckiego. Futra chronionych gatunków mogły bowiem być sprzedawane jako futra rysia rudego bez żadnych dokumentów. Obecnie wszystkie gatunki dzikich kotowanych są włączone do załączników CITES i przyjęcie tej propozycji stworzyłoby groźny wyjątek.

„Salamandra” przygotowała także materiały informacyjne dotyczące węgorzy. Zdecydowanie popieramy propozycję UE objęcia tego gatunku ochroną w ramach CITES. Trzecia nasza kampania dotyczy handlu chronionymi gatunkami w Internecie. 6 VI wszyscy delegaci otrzymają opracowany m.in. przez „Salamandrę” raport, przedstawiający wyniki rocznego monitoringu handlu w sklepach i Internecie w 7 krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Przedstawione w Raporcie dane zdecydowanie potwierdzając pilne podjęcie proponowanych przez UE działań.

Akcje, które prowadzi „Salamandra”, są prowadzone we współpracy z CEEWEB (siecią organizacji przyrodniczych z Europy Środkowej i Wschodniej). Z przyjemnością można stwierdzić, że we wszystkich tych 3 sprawach stanowisko PTOP „Salamandra” pokrywa się z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej oraz Polski. Niestety, w przypadku polskiej delegacji rządowej nie uznano jej prawa do głosowania ze względu na niespełnienie warunków formalnych. Pozostaje mieć nadzieję że kłopoty te uda się rozwiązać zanim dojdzie do głosowań w ważniejszych sprawach.

Andrzej Kepel

---

Dzień przed rozpoczęciem spotkania Konferencji Stron, odbyło się posiedzenie Komitetu Stałego CITES, które rozstrzygało m.in. w sprawie uznania Japonii i Chin za partnerów uprawnionych do handlu kością słoniową. W przypadku Japonii podjęto decyzję pozytywną, mimo raportu japońskiej organizacji pozarządowej, ukazującej, że kraj ten nie radzi sobie z walką z nielegalnym handlem produktami z kości słoniowej. W przypadku Chin, wynik głosowania był 6:6. W takim wypadku zgodnie z zasadami obowiązującymi w CITES rozstrzygnął głos Szwajcarii, która uznała, że w Chinach skala nielegalnego handlu jest zbyt masowa, aby można było uznać je za wiarygodnego partnera.