W dniach 7-9 grudnia 2011 r. w Poznaniu miało miejsce spotkanie organów państwowych oraz organizacji pozarządowych z Europy Środkowej i Wschodniej, zaangażowanych w przestrzeganie Konwencji o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (CITES). Seminarium odbyło się na zaproszenie Państwowej Rady Ochrony Przyrody i Ministerstwa Środowiska.

Europa Środkowo-Wschodnia ma niewątpliwie swoją specyfikę. W większości krajów stosunkowo niedawno zmienił się ustrój polityczny i obecnie odbudowywana jest gospodarka, przeobrażeniom podlega podejście do przestrzegania prawa, a przepisy dostosowywane są do regulacji Unii Europejskiej, do której państwa te właśnie przystąpiły lub rozważają przystąpienie w przyszłości. Podobne są też kłopoty ze skutecznym egzekwowaniem CITES. Ze względu na położenie wzdłuż wschodniej granicy UE wiele z tych krajów jest szczególnie odpowiedzialnych za kontrolę przewozu z kierunku azjatyckiego zwierząt i roślin chronionych oraz wykonanych z nich produktów.

Przedstawiciele organów ochrony przyrody z tej części naszego kontynentu już od pewnego czasu rozważali potrzebę spotkania się, w celu wymiany doświadczeń, pomysłów, nawiązania ściślejszej współpracy. Wreszcie Polska, w ramach trwającej prezydencji w Radzie UE, postanowiła zorganizować pierwsze takie seminarium. Finansowo wsparła je Unia Europejska oraz sieć przyrodniczych organizacji pozarządowych CEEweb for Biodiversity. Stroną organizacyjną zajęło się PTOP „Salamandra”.

35 reprezentantów organów naukowych i zarządzających CITES oraz organizacji pozarządowych z 9 krajów (Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Ukraina, Węgry) przez 3 dni prezentowało m.in. krajowe rozwiązania prawne dotyczące systemu rejestracji posiadania zwierząt chronionych i dokumentów wymaganych przy ich komercyjnym wykorzystywaniu. Dyskutowali też o możliwości skuteczniejszego zwalczania nielegalnego handlu okazami chronionych gatunków w Internecie. Osobna sesja była poświęcona problemowi eksploatacji populacji gadów w Azji Południowo-Wschodniej, skąd wiele okazów trafia do Europy (np. do prywatnych hodowli lub jako wyroby ze skóry).

Wyniki seminarium mogą m.in. pomóc w wypracowaniu wspólnych propozycji ujednolicenia wymagań dotyczących dokumentów potwierdzających legalne pochodzenie okazów w handlu wewnątrzkrajowym lub wewnątrzunijnym. Polska przewodzi specjalnej Grupie Roboczej, która pracuje nad takimi zaleceniami na potrzeby Komisji Europejskiej.

Uczestnicy seminarium byli zgodni, że spotkania takie należy kontynuować. Kolejne ma odbyć się w przyszłym roku, a głównym organizatorem zapewne znów będzie „Salamandra”.

Andrzej Kepel