Od czasu przesłania Komisji Europejskiej w roku 2004 przez polski Rząd pierwszej listy proponowanych obszarów siedliskowych sieci Natura 2000, w tworzeniu polskiej części tej sieci zaszły istotne zmiany. Pod wpływem zdecydowanej postawy Komisji, stopniowo kolejne obszary proponowane przez organizacje pozarządowe w tzw. Shadow List są włączane do oficjalnej propozycji rządowej. W ciągu ostatnich 4 lat stopniowo powierzchnia oficjalnie zgłoszona do ochrony uległa więcej niż podwojeniu. Nadal jednak łączna powierzchnia zgłoszonych Komisji obszarów siedliskowych stanowi poniżej 9% powierzchni Polski, czyli znacznie mniej niż średnia dla krajów UE. Wciąż większość gatunków i typów siedlisk (ok. 70%) nie jest wystarczająco chronionych w ramach sieci. W związku z tym Klub Przyrodników i PTOP „Salamandra” przygotowały kolejną aktualizację Shadow List, uwzględniającą aktualną wiedzą i stan prac nad tworzeniem polskiej części sieci.
|
| Siedliskowa część sieci Natura 2000 z uwzględnieniem aktualizacji Shadow List z kwietnia 2008 r. W menu NATURA 2000 podany jest link do mapy w powiększeniu. |
Pierwsza polska Shadow List obszarów Narura 2000 została zgłoszona Komisji Europejskiej przez koalicję polskich organizacji pod koniec roku 2004. W roku 2006 stworzyliśmy i przesłaliśmy jej pierwszą aktualizację. Tegoroczna aktualizacja została przekazana Ministerstwu Środowiska w kwietniu tego roku. Obecna wersja Shadow List obejmuje 365 brakujących obszarów, o łącznej powierzchni 11 296 km2. Dodatkowo dla 63 obszarów już zgłoszonych Komisji zaproponowaliśmy modyfikację ich granic.
Wraz z aktualnie proponowaną Shadow List, powierzchnia siedliskowej części sieci Natura 2000 w Polsce wyniosłaby ok. 11,74% terytorium kraju. To jest wciąż mniej niż średnia dla wszystkich krajów EU (ok. 13,2%). Aktualna propozycja Shadow List wypełnia wiele braków w reprezentacji siedlisk gatunków i typów siedlisk przyrodniczych. Jednak w przypadku niektórych gatunków i typów siedlisk nie udało nam się zebrać wystarczających danych, by zaproponować wystarczającą liczbę obszarów we wszystkich regionach. Braki te były przedmiotem dyskusji podczas specjalnego spotkania przedstawicieli Ministerstwa Środowiska, ekspertów Ministerstwa oraz ekspertów z naszych organizacji. Spotkanie to zorganizowano w dniach 7 i 8 kwietnia br. na wzór tzw. Seminariów Biogeograficznych organizowanych dla poszczególnych krajów przez Komisję Europejską. Podczas merytorycznej dyskusji ustalono wspólną listę braków w sieci dla poszczególnych gatunków i siedlisk we wszystkich województwach. Uzgodniono także, że we wszystkich województwach zostaną powołane specjale zespoły, których zadaniem będzie uzupełnienie tych luk. Zespoły mogą posługiwać się obszarami zgłoszonymi na Shadow List, jednak dla wielu gatunków i typów siedlisk muszą wyjść poza tę listę i zaproponować kolejne obszary.
Ministerstwo Środowiska zadeklarowało, że wszystkie obszary, które zostały zaproponowane w tegorocznej aktualizacji Shadow List po raz pierwszy, podobnie jak sugerowane zmiany granic, do czasu wiążących rozstrzygnięć będą podlegały podobnej ochronie, jak obszary zgłoszone we wcześniejszych wersjach Shadow List. Ponieważ rzeczywiście we wszystkich województwach powoływane są zespoły specjalistów pracujące nad rozszerzeniem sieci i szczegółową analizą propozycji zgłoszonych przez Klub Przyrodników i „Salamandrę” – organizacje te zdecydowały, że na razie nie będą wysyłać aktualizacji listy do Komisji Europejskiej, gdyż jest realna szansa, że jeszcze w tym roku zostanie tam przesłana oficjalna aktualizacja zawierająca znaczącą część tej propozycji, a także dodatkowe obszary będące wynikiem tegorocznych prac wspomnianych zespołów. Gdyby jednak okazało się, że ochrona ta jest nieskuteczna i na proponowanych do ochrony obszarach wprowadzane są zmiany zagrażające walorom, które mają być przedmiotem ochrony – decyzja ta zostanie ponownie rozważona. Komisja Europejska dysponuje bowiem narzędziami ekonomicznymi ułatwiającymi egzekucję obowiązku ochrony tych walorów.
Ponieważ na razie na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska można wciąż zapoznać się jedynie z granicami oficjalnie zgłoszonych obszarów oraz obszarami z Shadow List wg aktualizacji z roku 2006, udostępniamy możliwość obejrzenia szczegółowego przebiegu wszystkich granic (także obszarów ptasich) na tle map lub zdjęć satelitarnych o wybranej skali. Aby zobaczyć te granice należy kliknąć na MAPĘ OBSZARÓW w menu NATURA 2000. Udostępniamy także Standardowe Formularze Danych dla wszystkich obszarów proponowanych na aktualnej liście. Można je pobrać ze strony Klubu Przyrodników (wejście TUTAJ).
Andrzej Kepel
Wraz z aktualnie proponowaną Shadow List, powierzchnia siedliskowej części sieci Natura 2000 w Polsce wyniosłaby ok. 11,74% terytorium kraju. To jest wciąż mniej niż średnia dla wszystkich krajów EU (ok. 13,2%). Aktualna propozycja Shadow List wypełnia wiele braków w reprezentacji siedlisk gatunków i typów siedlisk przyrodniczych. Jednak w przypadku niektórych gatunków i typów siedlisk nie udało nam się zebrać wystarczających danych, by zaproponować wystarczającą liczbę obszarów we wszystkich regionach. Braki te były przedmiotem dyskusji podczas specjalnego spotkania przedstawicieli Ministerstwa Środowiska, ekspertów Ministerstwa oraz ekspertów z naszych organizacji. Spotkanie to zorganizowano w dniach 7 i 8 kwietnia br. na wzór tzw. Seminariów Biogeograficznych organizowanych dla poszczególnych krajów przez Komisję Europejską. Podczas merytorycznej dyskusji ustalono wspólną listę braków w sieci dla poszczególnych gatunków i siedlisk we wszystkich województwach. Uzgodniono także, że we wszystkich województwach zostaną powołane specjale zespoły, których zadaniem będzie uzupełnienie tych luk. Zespoły mogą posługiwać się obszarami zgłoszonymi na Shadow List, jednak dla wielu gatunków i typów siedlisk muszą wyjść poza tę listę i zaproponować kolejne obszary.
Ministerstwo Środowiska zadeklarowało, że wszystkie obszary, które zostały zaproponowane w tegorocznej aktualizacji Shadow List po raz pierwszy, podobnie jak sugerowane zmiany granic, do czasu wiążących rozstrzygnięć będą podlegały podobnej ochronie, jak obszary zgłoszone we wcześniejszych wersjach Shadow List. Ponieważ rzeczywiście we wszystkich województwach powoływane są zespoły specjalistów pracujące nad rozszerzeniem sieci i szczegółową analizą propozycji zgłoszonych przez Klub Przyrodników i „Salamandrę” – organizacje te zdecydowały, że na razie nie będą wysyłać aktualizacji listy do Komisji Europejskiej, gdyż jest realna szansa, że jeszcze w tym roku zostanie tam przesłana oficjalna aktualizacja zawierająca znaczącą część tej propozycji, a także dodatkowe obszary będące wynikiem tegorocznych prac wspomnianych zespołów. Gdyby jednak okazało się, że ochrona ta jest nieskuteczna i na proponowanych do ochrony obszarach wprowadzane są zmiany zagrażające walorom, które mają być przedmiotem ochrony – decyzja ta zostanie ponownie rozważona. Komisja Europejska dysponuje bowiem narzędziami ekonomicznymi ułatwiającymi egzekucję obowiązku ochrony tych walorów.
Ponieważ na razie na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska można wciąż zapoznać się jedynie z granicami oficjalnie zgłoszonych obszarów oraz obszarami z Shadow List wg aktualizacji z roku 2006, udostępniamy możliwość obejrzenia szczegółowego przebiegu wszystkich granic (także obszarów ptasich) na tle map lub zdjęć satelitarnych o wybranej skali. Aby zobaczyć te granice należy kliknąć na MAPĘ OBSZARÓW w menu NATURA 2000. Udostępniamy także Standardowe Formularze Danych dla wszystkich obszarów proponowanych na aktualnej liście. Można je pobrać ze strony Klubu Przyrodników (wejście TUTAJ).
Andrzej Kepel
