Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”
 


Nocki łydkowłose lepiej poznane

Badania prowadzone na Kaszubach przez gdańskie koło „Salamandry” wykazały m.in., że nocki łydkowłose należą do naszych najszybszych nietoperzy – mogą latać z prędkością nawet do 60 km na godzinę.

Fot. Krzysztof Lis

Celem projektu, prowadzonego we współpracy z chiropterologami i studentami z Uniwersytetu Gdańskiego i Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, jest poznanie preferencji siedliskowych i aktywności nocka łydkowłosego (Myotis dasycneme) na obszarach Natura 2000 „Sandr Brdy” i „Młosino – Lubnia” na Pomorzu. Pomimo szerokiego zasięgu występowania gatunek ten jest słabo poznany. Wiemy jednak, że jest rzadki i zagrożony wymarciem w wielu częściach Europy. Badaniami, wspieranymi przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, kierują: Aneta Zapart, Tomasz Kokurewicz i Mateusz Ciechanowski.

Na grzbietach samic nocka przylepia się maleńkie nadajniki i śledzi ich aktywności w maju i czerwcu. Namierzanie w terenie szybko i daleko latających nietoperzy nie jest łatwe. W pierwszej turze badań brało udział 20 osób podzielonych na 7 zespołów wyposażonych w odbiorniki radiotelemetryczne, anteny kierunkowe i samochody terenowe. Byli wśród nich także nasi przyjaciele i wieloletni współpracownicy z Niemiec i Szkocji. Mamy nadzieję, że wysiłek się opłaci i przyczyni nie tylko do lepszego poznania biologii tego gatunku, ale i opracowania programu skutecznej ochrony jego kryjówek i żerowisk.

Zeszłoroczne badania pilotażowe wykazały, że nietoperze te latały na żerowiska oddalone do 23 km od kryjówki dziennej w leśniczówce Lubnia. Do ubiegłego roku w Polsce znane były tylko dwie kolonie rozrodcze nocka łydkowłosego: w Jeleniewie na Suwalszczyźnie i w Lubni na Kaszubach. W ubiegłym roku oznakowane samice doprowadziły nas do dwóch kolejnych – w nadleśnictwach Przymuszewo i Rytel. Zobaczymy, co przyniosą tegoroczne obserwacje.

Aneta Zapart
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Akademickie Koło Chiropterologiczne PTOP „Salamandra” w Gdańsku

Tomasz Kokurewicz
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


Filmy o Naturze 2000 i nie tylko

Wiosną rozpoczęliśmy zdjęcia do krótkich filmów promujących obszary NATURA 2000 w północnej Wielkopolsce. W trzech produkcjach pokazane zostaną następujące obszary: „Nadnoteckie Łęgi”, „Ostoja Pilska” i „Puszcza Notecka”. Zaprezentujemy w nich również działania prowadzone przez ornitologów w tej części Wielkopolski oraz przykłady nieskomplikowanych przedsięwzięć służących przyrodzie. Filmy będą emitowane przez lokalne telewizje, zostaną też opublikowane w Internecie, a na płytach DVD trafią do szkół w powiatach czarnkowsko-trzcianeckim oraz pilskim.

Marek Maluśkiewicz
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Nadnoteckie Koło PTOP „Salamandra”

Zadanie jest realizowane dzięki wsparciu: Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, Powiatu Czarnkowsko Trzcianeckiego oraz GRAPIL Grażyna Sobieraj sp. j.


Kiedy popielice spały...

...my poprawialiśmy ich otoczenie. Wiosną sadziliśmy drzewa owocowe, zarówno w Puszczy Bukowej, jak i w Barlinecko-Gorzowskim Parku Krajobrazowym. Czereśnie, jabłonie, derenie, jarzębiny i śliwy ałycze będą kusiły soczystymi owocami i sprawiały, by te popielate śpiochy nie tłoczyły się w jednym fragmencie lasu, ale kolonizowały nowe jego części. Wszak popielice nie znają się na mapach leśnych i nie wiedzą, gdzie są atrakcyjne drzewostany. Staramy się im więc wskazać odpowiedni kierunek, właśnie tam sadząc drzewa i krzewy owocowe. Więcej owoców te drzewa wydadzą wprawdzie dopiero za wiele lat, ale powinno się to stać wówczas, gdy i popielic przybędzie na tyle, że przestaną się mieścić w dotychczas zajmowanej części lasu.

Radosław Dzięciołowski
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.



Konkursowo

Finał etapu ponadwojewódzkiego konkursu Ptaki Polski zagrożone wyginięciem

Finał etapu ponadwojewódzkiego konkursu „Ptaki Polski zagrożone wyginięciem”
Fot. Mateusz Wijata

W roku szkolnym 2012/2013 „Salamandra” zorganizowała dwa konkursy związane z kampanią edukacyjną dotyczącą zagrożonych gatunków – Konkurs Przyrodniczy dla Uczniów Gimnazjów i Szkół Podstawowych „Ptaki Polski zagrożone wyginięciem” oraz Konkurs Przyrodniczy dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych „Rośliny i zwierzęta mokradeł zagrożone wyginięciem”. W obydwu konkursach wzięło udział łącznie ponad cztery tysiące uczniów z województwa wielkopolskiego, lubuskiego, zachodniopomorskiego i kujawsko-pomorskiego. Konkurs dla młodszych uczniów składał się z etapu szkolnego (23 października 2012 r.), okręgowego (16 lutego 2013 r.), wojewódzkiego (20 kwietnia 2013 r.) oraz ponad-wojewódzkiego (18 maja 2013 r.). Konkurs dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych obejmował dwa etapy: szkolny (20 listopada 2012 r.) i ponadwojewódzki (2 marca 2013 r.). Uczestnicy musieli się wykazać sporą przyrodniczą wiedzą pozaszkolną, związaną z wyglądem gatunków będących przedmiotem konkursów, ich występowaniem, głosami, tropami, zachowaniami godowymi i innymi charakterystycznymi elementami ich biologii. Laureaci zostali uhonorowani tematycznymi publikacjami oraz płytami z filmami przyrodniczymi i głosami ptaków.

Serdecznie gratulujemy wszystkim zwycięzcom i ich nauczycielom, mając nadzieję, że głównym zwycięzcą w konkursach jest rodzima przyroda. Ponadto dziękujemy osobom i instytucjom, które wsparły finansowo, rzeczowo, a także własną pracą organizację konkursów.

Z nazwiskami laureatów etapów wojewódzkich i ponadwojewódzkich oraz listą sponsorów konkursów można się zapoznać na naszej stronie internetowej – www.salamandra.org.pl/konkursy.html.

Ewa Olejnik
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


Opowiadamy o susłach i uczymy, jak o nich opowiadać

Pod koniec grudnia ubiegłego roku oraz w styczniu 2013 PTOP „Salamandra” zorganizowało kilkadziesiąt prelekcji dotyczących Programu „SUSEŁ”, czyli reintrodukcji i ochrony susła moręgowanego w Polsce. Prowadzono je w szkołach, świetlicach lub ośrodkach kultury znajdujących się w bliższym i dalszym sąsiedztwie trzech już istniejących stanowisk susła moręgowanego oraz jednego planowanego na Opolszczyźnie oraz Dolnym Śląsku. Podczas spotkań prelegenci opowiadali o tym, jak wygląda suseł, jakie są jego zwyczaje, gdzie historycznie występował w Polsce, dlaczego wyginął i co robią przyrodnicy, aby odtworzyć populację tego ssaka. Uczestnicy spotkań otrzymali przypinki i ulotki z komiksem o suśle, a osoby, które brały czynny udział w dyskusji i odpowiadały na zadane pytania, były nagradzane koszulkami promującymi Program.

Szkolenie dla przyszłych prelegentów

Szkolenie dla przyszłych prelegentów
Fot. Julia Kończak

Prezentacje okazały się na tyle interesujące, że stały się inspiracją do twórczości plastycznej. Podczas ferii zimowych dzieci z Wysokiej, przy użyciu różnych technik, wykonały prace przedstawiające tego sympatycznego gryzonia.

Ponadto, żeby jak najwięcej osób mogło posłuchać opowieści o tych ciekawych zwierzętach, w kwietniu odbyło się we Wrocławiu szkolenie dla osób zainteresowanych prowadzeniem w województwie dolnośląskim i opolskim prelekcji dotyczących Programu. Kilkunastu uczestników zdobyło potrzebne informacje na temat biologii susła moręgowanego, stanu jego populacji na świecie, przyczyn wymarcia tego ssaka w naszym kraju, założeń Programu „SUSEŁ” oraz tego, czym jest reintrodukcja. Pierwsze prezentacje przedstawione przez świeżo upieczonych prelegentów odbędą się jeszcze w tym roku.

Julia Kończak
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Artykuł współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko oraz dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Wybór numeru

Aktualny numer: 2/2023