Nocek rudy podczas hibernacji. Na futerku wychłodzonego zwierzęcia osadza się rosa.
Fot. Andrzej Kepel
Zimą odwiedziliśmy kryjówki naszych nietoperzy. Zajęte one były przez osobniki należące do pięciu gatunków: nocki natterera, nocki rude, nocki duże, gacki brunatne i mopki. Obecność mopków - gatunku całkiem nowego dla naszych zimowisk, sprawiła nam szczególną radość. Na uwagę zasługuje też stała obecność w kryjówkach Gdańska nocków dużych. Jak co roku - braliśmy również udział w Ogólnopolskiej Dekadzie Spisu Nietoperzy.
W minionym roku wystąpiliśmy z wnioskiem o zainstalowanie kraty nietoperzowej i utworzenie użytku ekologicznego w Reducie Napoleońskiej - największym gdańskim zimowisku tych zwierząt. Zgodę na zabezpieczenie wejścia do interesującego nas korytarza Reduty już otrzymaliśmy. Rozmowy dotyczące utworzenia tam użytku ekologicznego nadal trwają.
By zwiększyć liczbę potencjalnych kryjówek dziennych nietoperzy, latem, w kilku miejscach naszego miasta i jego okolicach rozwiesiliśmy budki dla tych zwierząt.
Chcąc przybliżyć nietoperze najmłodszym mieszkańcom naszego miasta przeprowadziliśmy w gdańskich przedszkolach i jednej ze szkół podstawowych zbiórkę prac plastycznych poświęconych tym zwierzętom. W efekcie powstała niepowtarzalna kolekcja rysunków, przedstawiających nietoperze widziane oczyma wyobraźni dzieci. Można ją było obejrzeć, między innymi, na IX Konferencji Chiropterologicznej w Krakowie.
We wrześniu, podczas praktyk studenckich w jednym z sieradzkich „ogólniaków”, przeprowadziliśmy ankietę składającą się z dziesięciu pytań dotyczących nietoperzy. Odpowiedzi udzieliło 107 osób. Największą trudność sprawiły uczniom pytania o nazwy krajowych gatunków nietoperzy, bazę pokarmową tych zwierząt oraz rolę, jaką pełnią one w środowisku (żadnej poprawnej odpowiedzi), mimo iż ponad 90% ankietowanych widziało nietoperze lub wiedziało, gdzie można je spotkać. Również hasło „wampir” wywoływało wiele emocji wśród odpowiadających.
W lutym braliśmy udział w I Targach Studenckich, organizowanych przez Uniwersytet Gdański. W marcu natomiast, prezentowaliśmy poster na II Konferencji Teriologicznej w Southampton. Tę pracę można było oglądać w sierpniu w Bostonie, na tamtejszej Konferencji Chiropterologicznej. W listopadzie braliśmy udział w IX Konferencji Chiropterologicznej w Krakowie.
Agnieszka Przesmycka
Konkurs wiedzy przyrodniczej podczas rajdu w Morasku
Fot. Andrzej Kepel
Jak co roku, w okolicach 22 kwietnia 1996 r., Towarzystwo nasze weźmie udział w obchodach Międzynarodowego Dnia Ziemi. Z tej okazji, wspólnie z Kołem Ekologicznym przy III Liceum Ogólnokształcącym w Poznaniu, organizujemy w rejonie Rezerwatu Meteoryt Morasko rajd dla około 150 uczniów poznańskich liceów. Impreza połączona będzie ze zwiedzaniem rezerwatu oraz konkursem wiedzy przyrodniczo-ekologicznej.
18 kwietnia o godzinie 17.00, w sali wykładowej Zakładu Zoologii Systematycznej UAM, w Collegium Maius przy ul. Fredry 10, odbędzie się spotkanie miłośników rezerwatu „Meteoryt Morasko”. Celem tego spotkania będzie utworzenie Grupy Przyjaciół Rezerwatu „Meteoryt Morasko”. Grupa będzie sprawowała stałą pieczę nad tym obiektem.
W ramach obchodów Dnia Ziemi 27 kwietnia odbędzie się etap wojewódzki Konkursu „Parki Narodowe w Polsce” (zobacz: Konkurs Wiedzy Przyrodniczej i Ekologicznej „Parki Narodowe w Polsce”).
Od 20 kwietnia do 5 maja będzie można również obejrzeć wystawę pokonkursową FOTO-EKO 1995 (zobacz: FOTO-EKO 1995 „Przyroda Polski i jej ochrona”).
Redakcja
Nocek rudy (Myotis daubentoni)
Fot. Andrzej Kepel
7 marca 1996 r. odbyło się w poznańskim Urzędzie Miejskim zorganizowane przez nas spotkanie dotyczące ochrony zimowisk nietoperzy w fortyfikacjach poznańskich. Przybyli na nie przedstawiciele władz miejskich i wojewódzkich, organizacji społecznych, użytkownicy fortów oraz biolodzy z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Przedstawiliśmy podstawowe informacje na temat historii fortyfikacji poznańskich, ich obecnego stanu oraz walorów przyrodniczych. Omówiliśmy także biologię nietoperzy, wyniki dotychczasowych badań nad tymi zwierzętami w Poznaniu oraz stan wiedzy mieszkańców naszego miasta na temat tych ssaków. Zaprezentowaliśmy założenia naszego planu działań ochronnych w fortyfikacjach poznańskich. Zasadniczą częścią spotkania była dyskusja z udziałem zaproszonych gości; rozmawiano o możliwościach wspólnej realizacji tego planu.
Główne wnioski, co do których zgodzili się wszyscy uczestnicy dyskusji, to:
- istnieje pilna potrzeba podjęcia energicznych działań ochronnych, dotyczących fortyfikacji poznańskich;
- skuteczna ochrona obiektów fortecznych wymaga współdziałania wszystkich właściwych organów władz państwowych i samorządowych, użytkowników i organizacji społecznych;
- należy utworzyć zespół roboczy, w skład którego weszliby przedstawiciele wszystkich zainteresowanych podmiotów. Zespół ten koordynowałby wszelkie działania związane z użytkowaniem i ochroną fortów;
- PTOP „Salamandra” podjęło się koordynacji tworzenia takiego zespołu i do nas należy kierować propozycje dotyczące składu tej grupy.
Poza tym, podczas dyskusji pojawiły się liczne pomysły i padły propozycje konkretnych rozwiązań. Przykładowo: rozważano możliwość zmniejszania czynszu za dzierżawę fortu o kwoty wydawane przez użytkowników na działania ochronne w tych obiektach. W większości propozycje te wymagają głębszego sprecyzowania i podjęcia odpowiednich decyzji przez stosowne władze.
Było to pierwsze spotkanie tak szerokiego grona, dotyczące problemów ochrony i zagospodarowania poznańskich obiektów fortecznych.
Redakcja
Członkowie Koła „Salamandry” z XVII LO w Poznaniu sprzątają śmieci w swojej szkolnej ostoi przyrody w Forcie II a
Fot.
W marcu, w XVII Liceum Ogólnokształcącym, powstało kolejne Szkolne Koło „Salamandry”. Opiekuje się ono jednym z poznańskich fortów - znajdującym się nie opodal szkoły fortem IIa, będącym zimowiskiem około 30 nietoperzy a także siedliskiem innych interesujących gatunków zwierząt i roślin. Szkolne Koła „Salamandry” powstały także w Szkole Podstawowej nr 9 w Poznaniu, Szkole Podstawowej w Lusówku i w Liceum Ogólnokształcącym w Szprotawie. Nawiązaliśmy również kontakt z kolejnymi potencjalnymi Kołami - w poznańskim Liceum im. Marii Magdaleny oraz w Szkole Podstawowej w Łopuchowie.
Redakcja
Najlepszymi obserwatorami przyrody są dzieci. Wycieczki przyrodnicze, to obok konkursów i prelekcji, jedna z form edukacji przyrodniczej prowadzonej przez „Salamandrę”.
Fot. Andrzej Kepel
22 stycznia 1996 r. odbył się etap szkolny konkursu „Parki Narodowe w Polsce”. Wzięło w nim udział 624 uczniów szkół podstawowych województwa poznańskiego. Do etapu wojewódzkiego, który odbędzie się 27 kwietnia, w Szkole Podstawowej nr 6, zakwalifikowały się 102 osoby. Napiszą one test, który wyłoni 10 najlepszych. Uczniowie ci wezmą następnie udział w quizie półfinałowym, urozmaiconym przezroczami, rysunkami i nagraniami. Trójka zwycięzców półfinału będzie następnie walczyć o pierwsze miejsce w konkursie.
Miejmy nadzieję, że konkurs, podobnie jak jego poprzednia edycja „Zwierzęta chronione w Polsce”, będzie atrakcyjną formą poszerzania wiedzy o przyrodzie.
Redakcja