Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”
 


Co słychać w szczecińskiej „Salamandrze”?

Niektóre z nocków dużych hibernujących tej zimy w szczecińskich podziemiach były zaobrączkowane na terenie Niemiec

Niektóre z nocków dużych hibernu- jących tej zimy w szczecińskich podziemiach były zaobrączkowane na terenie Niemiec
Fot. Andrzej Kepel

Wkrótce minie rok od powstania Koła Chiropterologicznego w Szczecinie. Warto więc podsumować naszą dotychczasową działalność:

  1. Członkowie Koła kontynuowali systematyczne badania szczecińskich zimowisk nietoperzy oraz poprzez spotkania z władzami i mediami starali się zwracać uwagę lokalnej społeczności na problemy związane z ochroną tych zwierząt.
  2. Latem Magdalena Dzięgielewska i Konrad M. Lange, dzięki uprzejmości Kurii Biskupiej Szczecińsko-Kamieńskiej, skontrolowali szczegółowo strychy wszystkich położonych w centrum miasta kościołów oraz innych większych kubaturowo obiektów, poszukując kolonii rozrodczych nietoperzy. Ten wielodniowy rekonesans stanowił początek letnich badań na terenie Szczecina, które tutejsze Koło „Salamandry” kontynuować będzie w 1999 roku.
  3. Członkowie Koła wykonali na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Szczecinie opracowanie pt. „Chiropterofauna Szczecina”. Zawarto tam podsumowanie dotychczasowych badań, a także przedstawiono szczegółową (wykonaną przez Koło) inwentaryzację techniczną obiektów, w których hibernują nietoperze. Najważniejszą częścią opracowania są konkretne wskazania dotyczące sposobów ochrony szczecińskich zimowisk nietoperzy.
  4. Przedstawiciele Koła wzięli udział w dwóch konferencjach naukowych: XII Ogólnokrajowej Konferencji Chiropterologicznej w Krzydlinie Małej oraz zorganizowanej w Szczecinie konferencji pt. „Stan oraz możliwości poprawy środowiska naturalnego”. Podczas obu tych imprez prezentowaliśmy zagadnienia związane z występowaniem i ochroną nietoperzy w Szczecinie.
  5. Koło nawiązało kontakt z panem Tonym Messiną z Las Vegas (Nevada, USA), który przesłał nam m.in. prosty detektor ultradźwiękowy działający w technologii frequency division. Co prawda aparat ten nie daje możliwości rozpoznawania gatunków nietoperzy, jest jednak bardzo użyteczny przy poszukiwaniu tych zwierząt na otwartej przestrzeni. Zamienia on wszystkie ultradźwięki na sygnały słyszalne dla ucha ludzkiego, nie wymagając dostrajania częstotliwości. Osoby zainteresowane szczegółami technicznymi odsyłamy do internetowej strony http://pw1.netcom.com/~t-rex/BatDetector.html.

Korzystając z okazji pragniemy podziękować osobom i instytucjom, które wspierają nasze działania oraz zaprosić do współpracy wszystkich zainteresowanych ochroną przyrody mieszkańców Pomorza Zachodniego.

Konrad M. Lange

























Targi, konferencje i inne drobne działania

Jak co roku „Salamandra” uczestniczyła w Międzynarodowych Targach Ekologicznych POLEKO. Tym razem po raz pierwszy obok naszego stoiska znalazły się także ekspozycje innych poznańskich organizacji ekologicznych.

Dwóch członków naszego Towarzystwa wzięło udział (prezentując wyniki swoich badań) w 11th International Bat Research Conference (11 Międzynarodowej Konferencji Chiropterologicznej) w Brazylii.

Przedstawiciele „Salamandry” uczestniczyli także w kilku różnych krajowych konferencjach, np. w konferencji Lubuskiego Klubu Przyrodników „Problemy lokalnej ochrony przyrody” w Łagowie (przedstawiliśmy referat dotyczący proponowanych przez „Salamandrę” zmian w niektórych aktach prawnych) oraz konferencji „Mokradła, ich znaczenie i ochrona” zorganizowanej w Supraślu przez Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków („Salamandra” wchodzi w skład „Porozumienia na rzecz Ochrony Mokradeł”, do którego należy większość dużych polskich organizacji przyrodniczych).

Organizacje społeczne bardzo często poprzez swoje działania „wyręczają” samorządy terytorialne, wykonując ich zadania (np. opieka nad bezdomnymi, pomoc socjalna itp.). Teoretycznie organizacje powinny w takich wypadkach móc liczyć, iż samorząd będzie wspierał finansowo takie prace. Niestety nie ma żadnych jednolitych zasad regulujących przyznawanie takiego wsparcia. Na początku każdego roku organizacje muszą przez kilka miesięcy czekać na uchwalenie budżetu gminy, aby przekonać się, czy tym razem radni postanowili finansować dane przedsięwzięcia. W ramach projektu „Umbrella” realizowanego przez jednostkę Narodów Zjednoczonych (UNDP) i Rząd Polski, w pięciu polskich miastach prowadzony jest program wypracowania takich jasnych, jednolitych zasad przyznawania wsparcia na działania społecznie użyteczne, w formie wieloletnich kontraktów. Dla celów tego przedsięwzięcia PTOP „Salamandra” przygotowało opracowanie na temat potencjalnych możliwości oraz zasad kontraktowania usług organizacji ekologicznych (na przykładzie Poznania). Zainteresowani mogą otrzymać ten dokument w biurze „Salamandry”.

W związku z przygotowywaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzeni dla Poznania, „Salamandra” zgłosiła swoje uwagi i propozycje do tych części planów, które dotyczyły użytków ekologicznych (Fortów VIa i V) oraz ich okolic. Powstały dwa specjalne opracowania przygotowane w formie zeszytów (dostępne w biurze „Salamandry”).

Redakcja































Konkurs fotograficzny FOTO-EKO 1998 rozstrzygnięty!

W dniu 19 listopada 1998 r. jury oceniło blisko 400 prac nadesłanych na VII Ogólnopolski Konkurs Fotografii Przyrodniczej pt. „Przyroda poza terenami chronionymi”

Przedmiotem tegorocznej edycji konkursu były rośliny, zwierzęta oraz ciekawe przyrodniczo tereny uwiecznione na kliszy na terenie Polski, ale w rejonach nie objętych ochroną prawną.

I miejsce

Nie przyznano

II miejsce

Przyznano dwie równorzędne nagrody.Otrzymali je:

Daniel Kierzkowski z Poznania za zestaw „Łabędzie”

z zestawu „Łabędzie”
Fot. Daniel Kierzkowski (2x)


Wojciech Wójcik z Lidzbarka Warmińskiego za zdjęcie „Gąsiorki”

„Gąsiorki”
Fot. Wojciech Wójcik


III miejsce

Ilona Kobylińska-Konieczna z Poznania za pracę
„W lewo patrz, w prawo patrz! czyli z której strony nadejdzie wiosna”

„W lewo patrz, w prawo patrz! czyli z której strony nadejdzie wiosna”
Fot. Ilona Kobylińska-Konieczna


Wyróżnienia

Jacek Dymitrowicz z Bełchatowa za zdjęcie pt. „Sierpówki”

„Sierpówki”
Fot. Jacek Dymitrowicz


Jacek Wendzonka z Poznania za zdjęcie pt. „Odpoczynek”

„Odpoczynek”
Fot. Jacek Wendzonka


Hubert Jesionowski ze Szczytna za zdjęcie pt. „Jastrząb i jego ofiara”
(w rzeczywistości: myszołów przy padlinie sójki)

„Jastrząb i jego ofiara”
Fot. Hubert Jesionowski


Łukasz Stępień z Poznania za zdjęcia pt. „Wśród moczarów” i „Błękitny łowca”

„Błękitny łowca”
Fot. Łukasz Stępień


Redakcja


Akcje interwencyjne

Mroczka posrebrzanego można poznać m.in. po „srebrzystym” zabarwieniu sierści na grzbiecie

Mroczka posrebrzanego można poznać m.in. po „srebrzystym” zabarwieniu sierści na grzbiecie
Fot. Andrzej Kepel

Większość interwencji, które musieliśmy w tym roku podejmować, dotyczyła nietoperzy. Tej jesieni otrzymaliśmy sporo zgłoszeń o nietoperzach, które w trakcie listopadowych mrozów chroniły się w mieszkaniach lub biurach. W takich przypadkach przenosiliśmy je w bezpieczne miejsce (do jednego z fortów). Co ciekawe - oprócz najczęściej spotykanego w mieszkaniach mroczka późnego (Epresicus serotinus) w dwóch przypadkach okazało się, że zgłoszenie dotyczyło rzadkiego gatunku - mroczka posrebrzanego (Vespertilio murinus). Do tej pory tylko raz pojedynczy osobnik tego gatunku był notowany w Poznaniu. W ostatnich latach coraz częściej obserwuje się te nietoperze późną jesienią w miastach (np. w Warszawie i Wrocławiu).

Najprawdopodobniej zatrzymują się tu one podczas przelotów na zimowiska. Nie jest jednak wykluczone, że część także zimuje w miastach. Gatunek ten występuje najczęściej w górach. Podejrzewa się, że wysokie bloki osiedli mieszkaniowych są przez nie traktowane jako swoiste „formacje skalne” z położonymi między nimi „wąwozami”. Co ciekawe - nietoperze te najczęściej obserwuje się na najwyższych piętrach wieżowców i innych budowli (np. na szczycie Pałacu Kultury w Warszawie).

Redakcja






































Konkursy wiedzy przyrodniczej

W tym roku szkolnym (1998/1999) ponownie organizujemy konkursy wiedzy przyrodniczej dla uczniów z województwa poznańskiego. Bardzo cieszy nas fakt, iż z roku na rok wzrasta liczba szkół biorących udział w Wojewódzkim Konkursie Przyrodniczym dla Uczniów Szkół Podstawowych. W tegorocznej edycji, zatytułowanej „Zwierzęta chronione w Polsce”, uczestniczy 113 szkół (o 12 więcej niż w roku ubiegłym). Etap szkolny Konkursu odbył się 3 listopada. Rozgrywki wojewódzkie, do których zakwalifikowało się 166 uczestników, będą miały miejsce w lutym 1999 r. Podobnie jak w zeszłym roku, w okolicach Dnia Ziemi (24 kwietnia) przeprowadzimy wielki „finał finałów” dla 20 laureatów naszego Konkursu i tej samej liczby zwycięzców Konkursu organizowanego przez Lubuski Klub Przyrodników.

O tytuł najlepszego przyrodnika ponownie będą w tym roku walczyć również uczniowie szkół średnich. Tematem przewodnim Konkursu są tym razem parki narodowe w Polsce. 7 grudnia odbył się etap szkolny, w marcu zaś nastąpi emocjonujący finał.

Mamy nadzieję, że w trakcie przygotowań do Konkursu młodzi pasjonaci znacznie poszerzą swoją wiedzę o polskiej przyrodzie. Wszystkim uczestnikom życzymy połamania długopisów i wielu niezapomnianych wrażeń w czasie studiowania tajemnic zwierząt i roślin!

Redakcja

Oba Konkursy wspiera finansowo Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu.









































Wybór numeru

Aktualny numer: 2/2023