Chomiki w Jaworznie

fot. Marcin Tosza

Jaworzno to pierwsze miasto w Polsce, które z własnej inicjatywy rozpoczęło czynną ochronę chomika europejskiego. W tym roku zaprosiło do współpracy przy tych działaniach PTOP „Salamandra”. Trzyletni pilotażowy projekt ochronny postanowił wesprzeć Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Katowicach.

Chomik europejski w okolicach Jaworzna występuje od dawna. Od 2007 roku był pilnie obserwowany i monitorowany przez ekspertów z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Okazało się, że jego liczebność zaczęła gwałtownie spadać. W roku rozpoczęcia obserwacji szacowane zagęszczenie chomika na tutejszych polach wynosiło średnio ok. 5,5 osobnika na hektar, podczas gdy w roku 2015 już tylko 0,6. Odpowiada to niestety sytuacji tego gatunku w całym kraju. Urzędnicy i Radni Jaworzna postanowili, że nie będą się temu bezczynnie przyglądać. 28 kwietnia 2016 roku Rada Miasta ustanowiła użytek ekologiczny „Chomik europejski”, o powierzchni ok. 270 ha. Jest to pierwsza w Polsce obszarowa forma ochrony przyrody powołana specjalnie dla ochrony tego gatunku. W uchwale powołującej ustalono m.in. pewne ograniczenia i zasady związane z gospodarką rolną na tym terenie (np. dotyczące stosowania pestycydów). Ponieważ chomiki w Jaworznie występują głównie na gruntach komunalnych, władze miasta starają się przywrócić te obszary do użytkowania rolniczego (chomiki żyją na polach ornych), jednocześnie ustalając z dzierżawcami takie zasady gospodarowania, by były korzystne dla tych zwierząt.

W tym roku PTOP „Salamandra” na zaproszenie gminy włączyła się w działania ochronne. Prowadzimy szczegółowy monitoring populacji i rozpoczynamy prace zmierzające do jej wzmocnienia poprzez zwiększenie jej różnorodności genetycznej. Będą do tego celu wykorzystywane chomiki z innych, pobliskich stanowisk z tej samej linii filogeograficznej, mnożone w specjalnie utworzonej hodowli. Badania genetyczne wykazały bowiem, że tak zwana „suplementacja” jest jedyną metodą, która da populacji jaworznickiej szansę przeżycia.

Andrzej Kepel
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.