Rok 2016 nad Notecią

Ochrona kulika wielkiego, pomoc owadom zapylającym, ogławianie wierzb i generalny remont Terenowego Punktu Edukacji Przyrodniczej LIPICA to najważniejsze przedsięwzięcia zrealizowane w tym roku przez przyrodników w dolinie Noteci.

W 2016 roku postawiono 20 hoteli dla owadów. Specjalne konstrukcje dają bezpieczne schronienie zapylaczom

Projekt ochrony kulika wielkiego był kontynuacją prac prowadzonych na terenie obszaru Natura 2000 Nadnoteckie Łęgi w latach ubiegłych. Polegał na wyszukiwaniu gniazd tego coraz rzadziej spotykanego ptaka, zabezpieczaniu ich przed zniszczeniem, współpracy z rolnikami i myśliwymi oraz przeprowadzeniu badań mających na celu określenie głównych przyczyn strat w lęgach. Prowadzono również sztuczną inkubację jaj. W 2016 roku liczebność kulika na obszarze Nadnoteckie Łęgi oceniono na 10 par. Wykluło się zaledwie 14 młodych, a zdolność lotu uzyskały tylko dwa ptaki. Dzięki zastosowaniu fotopułapek montowanych w okolicy gniazd udało się potwierdzić przypuszczenie, że główną przyczyną strat w lęgach jest drapieżnictwo (stwierdzono, że gniazda są plądrowane przez lisy). Wyniki badań pokazują potrzebę kontynuacji projektu, koniecznie rozszerzonego o dodatkowe zadania.

Wczesną wiosną odbyło się ogławianie wierzb w Stobnie (koło Trzcianki). Podczas kilku godzin pracy udało się przyciąć aż 13 drzew. Ogławianie to naturalny zabieg, zapobiegający łamaniu się i obumieraniu wierzb. Dzięki temu na drzewie tworzy się charakterystyczna „głowa” (stąd nazwa – ogławianie), bogata w dziuple i zakamarki, różnego rodzaju schronienia dla zwierząt. Wierzby głowiaste są m.in. miejscem gniazdowania ptaków, takich jak dudek czy sowa pójdźka. Podczas akcji ogławiania posadzono nad brzegiem pobliskiego stawu ok. 30 nowych wierzb. Nie było to trudne – wystarczyło wykorzystać pozyskane podczas ogławiania konary odpowiedniej wielkości (tzw. żywokoły) i wkopać je w ziemię. Dodatkowo w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w Trzciance odbyły się warsztaty plecionkarskie. W zajęciach wzięły udział zarówno dzieci wraz z młodzieżą, jak i osoby dorosłe – w sumie około 100 uczestników. Każdy wykonał własnoręcznie kolorowy koszyczek.

Czy kuliki przetrwają nad Notecią?

W marcu w gminach Czarnków i Trzcianka ustawiono 20 specjalnych hoteli dla dzikich owadów zapylających. W konstrukcjach tych wykorzystano naturalne materiały – m.in. związaną w pęczki trzcinę, puste w środku pędy roślin, pnie drzew z nawierconymi otworami, dachówki, cegły dziurawki, doniczki ceramiczne i słomę. Dzikie owady zapylające odgrywają ogromną rolę w przyrodzie. Chroniąc je, możemy czerpać z ich obecności wiele korzyści. Dlatego te pożyteczne owady są coraz częściej „zatrudniane” do zapylania upraw ogrodniczych i sadowniczych, powodując zwiększenie plonów. Przeprowadzone kontrole zamontowanych hoteli wykazały, że tego typu konstrukcje są chętnie zasiedlane przez owady. We wszystkich hotelach stwierdzono obecność m.in. dzikiej pszczoły − murarki ogrodowej.

Wiele działo się przy Terenowym Punkcie Edukacji Przyrodniczej LIPICA. Punkt powstał w 2003 roku. Położony jest przy śluzie na Noteci – Lipica, 5 km na północ od Czarnkowa. Dzięki uprzejmości pana Zdzisława Kozery – rolnika, właściciela okolicznych gruntów − możliwe było utworzenie w tym miejscu (na niewielkiej polanie na skraju łąk) punktu edukacyjnego. Trudno zliczyć, ile imprez i spotkań przyrodniczych odbyło się koło Lipicy. Z miejsca tego chętnie korzystają turyści, a także okoliczni mieszkańcy podczas rodzinnych wycieczek w okolice Czarnkowa. Na przełomie sierpnia i września Terenowy Punkt Edukacji Przyrodniczej LIPICA przeszedł remont generalny. Na miejscu zniszczonych ławek pojawiły się nowe, została również odbudowana drewniana wiata. Teren został uporządkowany, a trawa wykoszona. Liczymy na to, że Punkt będzie służył wszystkim zainteresowanym przez kolejne, długie lata.

Tekst i zdjęcie: Marek Maluśkiewicz
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Nadnoteckie Koło PTOP „Salamandra”

Projekt „Ochrona kulika wielkiego nad Notecią w 2016 r.” dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Inicjatywy: „Chrońmy wierzby z głową”, „Hotele dla pszczół”, „Terenowy Punkt Edukacji Przyrodniczej” sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.