Wieści znad Noteci

Kolejny rok istnienia Nadnoteckiego Koła PTOP „Salamandra”, to nie tylko kontynuacja dotychczasowych akcji, ale także podjęcie nowych działań. Wiosenne miesiące to przede wszystkim praca w terenie. Trwa prowadzony od kilku lat monitoring przyrody Doliny Noteci, który obejmuje głównie ptaki. Badany jest odcinek między Ujściem a Wieleniem, gdzie rozciągają się Nadnoteckie Łęgi – ostoja ptaków o randze europejskiej. Patrząc na wstępne wyniki prac można stwierdzić, że znacznie spadła liczebność niektórych gatunków, przede wszystkim ptaków siewkowatych – kulika wielkiego (Numenius arquata), rycyka (Limosa limosa) i czajki (Vanellus vanellus). Na wysokim poziomie utrzymuje się populacja żurawia (Grus grus), derkacza (Crex crex), podróżniczka (Luscinia svecica), słowika szarego (Luscinia luscinia) oraz remiza (Remiz pendulinus). Gatunki, które pojawiły się w ostatnim czasie w dolinie Noteci, to kląskawka (Saxicola torquata) i pliszka górska (Motacilla cinerea). Można przypuszczać, że gnieździ się tu również dubelt (Capella media), a w sąsiedztwie doliny orlik krzykliwy (Aquila pomarina), który często żeruje nad Notecią. Aby to potwierdzić nadal będziemy dokładnie obserwować teren Doliny. Monitoring będzie prowadzony jeszcze przez kilka najbliższych lat.

Na zakończenie biwaku „Weekend z przyrodą 2004” zrobiono pamiątkowe zdjęcie
Fot. Przemysław Wylegała

Ubiegły rok obfitował w ciekawe obserwacje rzadkich gatunków ptaków. Warto wymienić chociażby orzełka (Hieraëtus pennatus), kurhannika (Buteo rufinus), drzemlika (Falco columbarius) i kobczyka (Falco vespertinus). Udało się również zaobserwować młode łabędzie nieme (Cygnus olor), wśród których jeden należał do tzw. odmiany polskiej (C. o. immutabilis). Znaleziono też cztery gniazda błotniaka łąkowego (Circus pygargus) i wszystkie młode zostały w nich zaobrączkowane przez fachowców z „Salamandry”. Latem znaleziono nowe stanowiska kani rdzawej (Milvus milvus), wokół których Komitet Ochrony Orłów wyznaczył strefy ochronne.

Ciekawie rozpoczął się również obecny rok – w kwietniu pod Białą zaobserwowano krążącą nad stawami rybnymi bardzo rzadko pojawiającą się w naszym kraju mewę orlicę (Larus ichtyaetus) w szacie godowej.

Zimą rozwiesiliśmy kilkadziesiąt wykonanych przez członków Koła budek lęgowych, głównie dla sikor (Parus sp.) i szpaków (Sturnus vulgaris). Większość z nich wykonali uczniowie Szkoły Podstawowej w Wieleniu. Przygotowanych zostało również ponad 10 skrzynek dla sowy włochatki (Aegolius funereus), którą wielokrotnie słyszano w okolicach Piły i Trzcianki.

Na początku czerwca tego roku dobiegły końca prace przy budowie terenowego punktu edukacji przyrodniczej, który powstaje przy śluzie Lipica na Noteci (5 km od Czarnkowa). Ustawione zostały już ławki i tablica informacyjna, wybudowano także zadaszenie. Prace porządkowe rozpoczęły się w marcu i trwały do końca maja. Odbywały się one wspólnymi siłami członków i sympatyków „Salamandry”. W czerwcu zorganizowaliśmy tu biwak „Weekend z przyrodą”, w którym wzięło udział kilkadziesiąt osób, głównie uczniów z powiatów czarnkowsko-trzcianeckiego i pilskiego. Gościem biwaku był Przemysław Wylegała, który opowiedział o obrączkowaniu ptaków. W rozstawione przez niego sieci złapały się m.in. słowiki (Luscinia sp.), trznadle (Emberiza citrinella) i pokrzewki (Sylvia sp.). W przyszłości przy Lipicy odbywać się będą również zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży. Teren, na którym powstaje punkt, został nieodpłatnie udostępniony na potrzeby Koła przez pana Zdzisława Kozerę, a projekt jest realizowany dzięki pomocy Starostwa Powiatowego w Czarnkowie oraz Urzędu Gminy Czarnków.

W ciągu ostatniego roku podjęto też wiele ważnych działań interwencyjnych. Jesienią przez ponad dwa tygodnie opiekowaliśmy się młodym bocianem białym (Ciconia ciconia), który nie odleciał na zimę do Afryki. Ptak był początkowo osłabiony, ale po kilku dniach odzyskał siły i został odwieziony do ogrodu zoologicznego w Poznaniu. Wiosną wielokrotnie informowaliśmy strażaków o palących się łąkach w dolinie Noteci, a sami braliśmy udział w ich gaszeniu.

Zorganizowaliśmy też kilka wykładów w szkołach na tematy związane z przyrodą oraz jej ochroną. Przygotowaliśmy cykl trzech 10-minutowych programów przyrodniczych, które zostały wyemitowane przez pilską telewizję „Astra”, a o naszych działaniach pisała lokalna prasa. Prężnie rozwija się również nasza strona internetowa. Pod adresem www.przyroda.most.org.pl zamieszczane są aktualności z życia Koła, bieżące wydarzenia i interwencje. Znaleźć tam można też galerię zdjęć, a także opis przyrody doliny Noteci. Udało nam się również wydać drugi numer Nadnoteckiego Biuletynu Przyrodniczego.

W lipcu, jak co roku, wraz z kolegami z innych działających w okolicy organizacji przyrodniczych wzięliśmy udział w liczeniu bocianów na terenie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego. Nadal też w kręgu naszych zainteresowań znajdują się sowy. Efektem przeprowadzonych dotychczas prac jest wykrycie wielu nowych stanowisk kilku gatunków tych tajemniczych ptaków. Oprócz tego członek naszego Koła – Filip Solarek – zajął się badaniem składu pokarmu płomykówki (Tyto alba) na podstawie analizy wypluwek pary lęgowej gniazdującej na wieży jednego z kościołów w gminie Wieleń. Z wynikami jego pracy można zapoznać się na naszej stronie internetowej.

Marek Maluśkiewicz
Nadnoteckie Koło PTOP „Salamandra”

Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy do tej pory finansowo wsparli naszą działalność, a w szczególności Starostwu Powiatowemu w Czarnkowie za wsparcie przy wydaniu drugiego numeru Nadnoteckiego Biuletynu Przyrodniczego.